اهمیت انتخاب مدل رقومی ارتفاعی مناسب در مدیریت و حفاظت منابع خاک و آب (مطالعه موردی: سد تهم، استان زنجان)

Authors

اکرم صادق بیگی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

محمد امیر دلاور دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

کامران مروج استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

Abstract:

استفاده از مدل رقومی ارتفاعدر مطالعات مدیریت و حفاظت از منابع آب‌ و خاک نقش مهمی دارد. در این تحقیق از دادههای ارتفاعی نسل دوم سنجنده ASTER و SRTMو خطوط تراز رقومیشده دو نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000 بهعنوان دادههای ورودی استفاده شد. سپس اقدام به مدل‌سازی تغییرات ناهمواری‌های سطح زمین با دو روش درون‌یابی همسایگی طبیعیو وزندهی بر اساس معکوس فاصله و مقایسه آن‌ها در اراضی پائین‌دست سد تهم در استان زنجان، شد. چهار مدل رقومی ارتفاع با استفاده از شاخصهای آماری جذر میانگین مربعات خطا، میانگین خطای انحراف، میانگین خطای مطلق و ضریب تبیین موردبررسی قرار گرفتند. 100 نقطه کمکی با ارتفاع مشخص همراه با نقاط کنترلی ارتفاعی مرجع با استفاده از تکنیک DGPS و شبکه نقاط مبنای مسطحاتی در بازدیدهای میدانی متعدد تعیین شدند. نتایج نشان داد که مدل تولیدشده با روش همسایگی طبیعی و اطلاعات سنجنده ASTERبا دادههای ارتفاعیِ کنترلی انطباق بیشتری داشته (شاخص میانگین خطای انحراف به ترتیب 41/1 و 235/0) و مدل تولیدشده با روشوزندهی بر اساس معکوس فاصله و اطلاعات سنجنده SRTM از انطباق کمتری برخوردار هستند (شاخص میانگین خطای انحراف بهترتیب 045/10 و 296/6). تجزیه و تحلیل برخی مؤلفههای اولیه توپوگرافی تأثیرگذار بر فرسایش از قبیل شیب، جهت شیب، طول و کلاس زه‌کش نشانداد که مدل رقومی تهیه شده توسط سنجنده ASTERنسبت به مدل همسایگی طبیعی از دقت بیشتری برخوردار است. پیشنهاد می‌شود تا در مناطق دارای شدت پستی و بلندی متوسط و مطالعات نیمه تفصیلیِ خاکشناسی و مرتبط با مباحث کنترل فرسایش و حفاظت خاک از مدل‌ ارتفاعی سنجنده ASTER استفاده گردد. به‌کارگیری دادههای ارتفاعی این سنجنده ضمن افزایش دقت مطالعات، باعث کاهش زمان مطالعات و هزینه‌های اجرای برنامه‌های مدیریتی فرسایش و حفاظت خاک در این مناطق می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

برآورد ارزش اقتصادی کارکرد حفاظت خاک (مطالعه موردی: تهم زنجان)

یکی از مهمترین خدمات و کارکردهای اکوسیستم مرتعی، کارکرد حفظ خاک است که این موضوع بخصوص در مناطق پر شیب و کوهستانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که کارکرد حفاظت خاک نیز همانند بسیاری از دیگر خدمات این اکوسیستم، فاقد بازاری برای تعیین ارزش آنهاست، در سال‌های اخیر روش‌های جدیدی به منظور برآورد این ارزش ابداع شده است. در مقاله حاضر ارزش عملکرد حفاظت از خاک در حوزه آبخیز تهم زنجان برآورد شد...

full text

حفاظت و نگهداری منابع رقومی

full text

نقش تناوب‌ زراعی در حفاظت از منابع آب و خاک (مطالعه موردی: دهستان دشت شهرضا)

مدیریت پایدار اراضی کشاورزی بدون توجه به تناوب‌های زراعی میسر نیست. به منظور بررسی تناوب‌های زراعی در دهستان دشت، شهرستان شهرضا پژوهشی در سال 1393 انجام و شاخص کارایی تناوب به عنوان معیاری اکولوژیک و شاخص‌های کارایی تولید، کارایی مصرف آب و کارایی استفاده از زمین به عنوان معیارهای زراعی محاسبه شدند. بر اساس نتایج بدست آمده دو تناوب (پیاز پاییزه-گلرنگ تابستانه- گندم) و (پنبه- آیش - سورگوم علوفها...

full text

انتخاب مدل بهینه نفوذ آب در خاک ( مطالعه موردی: اراضی جهاد نصر استان خوزستان)

ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺧﺎک از اجزای مهم چرخه هیدرولوژی و مدیریت آب در مزرعه بوده که اندازه‌گیری آن زمان‌بر و پرهزینه است. از این‌رو ﻣﺪلﻫﺎی ﻧﻔﻮذ به‌کار گرفته می‌شوند. در این پژوهش مدل‌های کوستیاکوف، کوستیاکوف - لوئیس، فیلیپ، سازمان حفاظت خاک آمریکا، اورتون و هورتون براساس آزمایش استوانه‌های دوگانه در دو مزرعه گندم و لوبیا با هدف تعیین بهترین مدل نفوذ در اراضی جهاد نصر خوزستان بررسی شدند. نتایج نشان د...

full text

اهمیت مدل‌های ارتفاعی رقومی در دقت میدان‌های سرعت جابجایی InSAR

امروزه مدل‌های ارتفاعی رقومی کاربردهای متنوعی در زمینه‌های مقابله با سوانح طبیعی، آشکارسازی تغییرات، مدیریت منابع طبیعی، پروژه‌های مهندسی و... دارند. ازجمله این کاربردها تصحیح توپوگرافی در تکنیک تداخل‌سنجی راداری است. در تکنیک تداخل‌سنجی راداری به‌منظور یافتن بردار سرعت جابجایی لازم است میزان اختلاف فاز ناشی از توپوگرافی با استفاده از مدل ارتفاعی از اختلاف فاز بدست آمده از جفت تصویر راداری کسر ...

full text

مطالعه لایه‌بندی حرارتی و کیفی سد تهم زنجان با استفاده از نرم‌افزار CE-QUAL-W2

مطالعه لایه‌بندی حرارتی و کیفی سد تهم زنجان با استفاده از نرم‌افزار CE-QUAL-W2 چکیده سابقه و هدف: در راستای توسعه پایدار، کنترل کیفی منابع آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا شناخت پدیده لایه‌بندی از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین بررسی کیفیت منابع آب سطحی سدها که به عنوان اصلی‌ترین منبع تأمین نیازهای شرب کشور به شمار می‌آیند، از نظر شوری یکی از چالشهای مدیریت منابع آب می‌باشد. به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

تحقیقات کاربردی خاک

volume 3 issue 2

pages 42- 54

publication date 2016-02-20

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

اعتبارسنجی توپوگرافی خطوط تراز درون‌یابی و نقاط کنترل

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com